Magnesium en medicatie
Een magnesiumtekort door het gebruik van medicatie?
Magnesium is betrokken bij honderden biologische processen in ons lichaam. Het is een subtiele regelaar die er o.a. voor zorgt dat andere vitamines en mineralen optimaal hun werk kunnen doen. Medicijnen zijn vaak enkelvoudig grof geschut, doelmatig gericht om één bepaald proces, bijvoorbeeld bloeddruk, cholesterolgehalte of maagzuur aan te pakken. Vaak worden in de lijst met bijwerkingen van medicijnen klachten benoemd die veroorzaakt worden door een tekort aan magnesium. Medicijngebruik heeft dus een negatieve invloed op de magnesiumspiegel en daarom is het voor mensen die medicatie gebruiken vaak nuttig om extra magnesium te nemen. Verderop in de tekst volgt informatie over de combinatie van het gebruik van magnesium en medicatie en wat de wisselwerking is tussen deze twee.
Maagzuur, cholesterol en magnesiumtekort
Uit een grootschalig onderzoek van de Universiteit van Nijmegen, blijkt dat mensen die maagzuurremmers als omeprazol slikken een verhoogde kans op een tekort aan magnesium hebben. Dus als je maagzuurremmers slikt en regelmatig last van je spieren hebt, vermoeid of verward bent, kan het nemen van extra magnesium deze bijwerkingen verminderen. Wil je meer weten over omeprazol en de bijwerkingen? Bekijk dan deze video over omeprazol (door Pharmacist Tips).
Een hoog cholesterolgehalte kan aderverkalking veroorzaken en wordt gezien als een risico voor hart- en vaatziekten. Hiervoor worden meestal statines voorgeschreven. Magnesiumtekort is een veelvoorkomend gevolg van het gebruik van statines. Extra magnesium helpt dan om de bijwerkingen te verminderen als vermoeidheid, stijve spieren en gewrichten.
Magnesium is namelijk nodig voor de regulering van het enzym HMG-CoA-reductase, dat verantwoordelijk is voor de hoeveelheid cholesterol die wordt gevormd. Magnesium remt dit enzym niet constant - zoals statines doen - maar zorgt voor een natuurlijk regulering. Magnesium heeft de capaciteit om het enzym naar behoefte aan- of uit te schakelen. En dat is wel zo prettig want we hebben cholesterol wel nodig, o.a. voor de vorming van bijvoorbeeld celmembranen, geslachtshormonen en de biologische activering van vitamine D.
Chemotherapie en magnesiumtekort
Het volgen van een chemotherapie is zeer belastend en vaak confronterend. Extra vervelend zijn de bijwerkingen, zoals spierkrampen, hartritmestoornissen en neuropathie. Met name bij platinahoudende chemotherapie wordt daarom vaak vanuit de behandeling extra magnesium aanbevolen. Ook blijkt uit onderzoek dat om de bijwerkingen van het bij darmkanker veelgebruikte middel oxaliplatine te verminderen, extra magnesium behulpzaam is.
De theorie dat extra magnesium de groei van tumoren bevordert is niet gestoeld op wetenschappelijk onderzoek. Uit een studie op dieren blijkt dat bij een lage magnesiumspiegel de uitzaaiingen zelfs toenemen. Uiteraard is het zaak om eventuele magnesiumsuppletie tijdens een chemokuur pas na overleg met uw behandelend arts op te pakken.
Welke producten bij medicatiegebruik?
Magnesium voetenbaden en olie zorgen voor een goede aanvulling van het magnesiumgehalte. Daarbij werken ze ontspannend. Maar ook de verschillende Zechsal gels, zoals de MCM-gel werken goed bij de bestrijding van bijwerkingen aan de spieren, botten, maar ook de menetale weerbaarheid.
Aanbevolen producten
Magnesium in combinatie met medicijnen
Zoals hierboven benoemd heeft medicatie een negatieve invloed op het magnesiumgehalte oftewel de magnesiumspiegel in ons lichaam. Aan de andere kant heeft suppletie van magnesium invloed op de werking van medicijnen. Dit komt omdat veel medicatie dezelfde transportkanalen vanuit de maag gebruikt als magnesium. We bekijken beide kanten.
Welke medicijnen beïnvloeden de magnesium status?
In Nederland gebruiken ongeveer 11 miljoen mensen regelmatig medicijnen. Gezien de vergrijzing zal dit gebruik eerder toe- dan afnemen. Het meest gebruikt is de pijnstiller diclofenac, gevolgd door maagzuurremmer omeprazol en diverse antibiotica. Maar ook anti-depressiva, beta-blokkers, bloedverdunners en plaspillen worden veel voorgeschreven.
Van verschillende medicijnen is aangetoond dat ze de magnesiumstatus kunnen verlagen. Het gaat dan bijvoorbeeld om maagzuurremmers, laxeermiddelen, thiazidediuretica, lisdiuretica, bèta-2 agonisten, digoxine, antibiotica (aminoglycosides, gentamycine, amfotericine, carbenicilline), ACE-remmers, cisplatine, carboplatine, cyclosporine, pentamidine, foscarnet, tacrolimus, corticosteroïden, antihistaminica, immunosuppressiva, thioridazide, en cetuximab.
De bekendste hiervan zijn maagzuurremmers. Deze belemmeren het transport van magnesium uit de maag, waardoor de kans op krampen, maar bijvoorbeeld ook hartritmestoornissen en diabetes toeneemt[1]. Deze neerwaartse spiraal als gevolg van een magnesiumtekort zie je ook bij andere medicatie. Als je wilt weten welke medicatie een negatieve invloed heeft op de magnesiumspiegel download dan deze lijst. (Lijst van medicatie)
Voor meer achtergrond informatie over de interactie en wisselwerking tussen magnesium en medicatie: Magnesium and cardiovascular drugs: interactions ... -Pubmed
Negatieve invloed van magnesium
Aan de andere kant geldt ook dat bij gelijktijdige inname van (grote hoeveelheden) magnesium en medicatie dit de werking van medicijnen kan versterken of verstoren. Het is daarom raadzaam om extra magnesium en de medicatie niet gelijktijdig te nemen. Hoewel dit met name geldt voor orale suppletie van magnesium, is het ook bij transdermale opname van magnesium (via de huid) verstandig enige tijd - minimaal 1 tot 2 uur is een goed en veilig advies. - tussen de medicatie en bijvoorbeeld een magnesium voetenbad of het gebruik van magnesiumpoeder of magnesiumdruppels te laten.
Antibiotica
Bij het gebruik van antibiotica moet je extra voorzichtig zijn. Hierbij wordt een periode van zeker twee uur aanbevolen tussen het oraal gebruik van een magnesium supplement en medicatie.
Levothyroxine
Deze extra waarschuwing geldt zeker ook voor het schildkliermedicijn levothyroxine. Hiervoor wordt door de Schildklier organisatie Nederland zelfs een periode van 4 uur tussen het gebruik van dit medicijn en magnesium aanbevolen.[2]
Ook bij transdermaal gebruik van magnesium en medicatie wordt aanbevolen om de genoemde tussenpozen te hanteren. Hoewel bij de opname via de huid de maag wordt omzeilt en er andere transportkanalen worden gebruikt, weten we niet hoe snel verspreiding plaatsvindt en of er toch interactie in het intercellulaire vocht kan optreden. De kans op interactie bij opname van magnesium via de huid wordt echter wel kleiner ingeschat.
Bij gebruik van de magnesiumdruppels kan in het uur voor of in het uur na medicatie een geringe hoeveelheid (een paar druppels, gecombineerd met drank of voedsel) geen kwaad.
Mocht je twijfelen over het gebruik van magnesium naast je medicatie, raadpleeg dan je bevoegde behandelaar of apotheker.
Literaruur:
[1] https://www.radboudumc.nl/nieuws/2014/maagzuurremmer-veroorzaakt-tekort-aan-magnesium
[2] https://schildklier.nl/dagelijks-leven/voeding/relatie-tekorten-vitamines-mineralen-en-schildklier/
Chen GC, ea.. Magnesium intake and risk of colorectal cancer: a meta-analysis of prospective studies. Eur J Clin Nutr. 2012 Nov.
Wesselink, E ea Dietary Intake of Magnesium or Calcium and Chemotherapy-Induced Peripheral Neuropathy in Colorectal Cancer Patients. Nutrients, 3/2018
Lameris A.L. et al. (2013). Omeprazole enhancesthe colonic expression of the Mg(2+) transporter TRPM6. Pflugers Arch. 456: 1613-1620.
Schwalfenberg, G.K ea The Importance of Magnesium in Clinical Healthcare Scientifica, 9/2017 (online).