Wat doet magnesium?
- 5 sep. 2024
Magnesium behoort al jaren tot de meest gebruikte supplementen. Toch weten veel mensen niet wat magnesium in ons lichaam doet, waar het goed voor is en hoe snel magnesium werkt. Ook weten veel mensen niet welke magnesium soort ze moeten kiezen: is er verschil in werking en waarvoor gebruik je bijvoorbeeld magnesiumcitraat of magnesiumbisglycinaat? De antwoorden vind je in een serie blogs, waarvan “Wat doet magnesium?” de eerste is. We gaan in dit blog in op de werking van magnesium en leggen uit bij welke processen in het lichaam magnesium allemaal betrokken is.
Werking magnesium
Magnesium is een zogenaamde life-essential. Net als bijvoorbeeld water en zuurstof kunnen we het niet zelf aanmaken. Ook kunnen we het (niet lang) opslaan, waardoor we voortdurend aanvoer van buiten nodig hebben. Dit kan door middel van water, ons dagelijkse voedsel en, omdat datzelfde voedsel steeds minder toereikend is, supplementen.
Maar, wáárom is het innemen van voldoende magnesium zo belangrijk voor de werking van het lichaam? En welke magnesium soorten hebben de beste werking? Volgens de European Food and Safety Association (EFSA), dat voor de Europese lidstaten claimverordeningen opstelt en een autoriteit is op het gebied van wetenschappelijk advies op het gebied van voedselveiligheid en gezondheidsgerelateerde onderwerpen, is magnesium ondersteunend bij verschillende functies [1,2]. Hieronder gaan we ze verder toelichten.
Botten
Magnesium zorgt samen met calcium voor de instandhouding van botten. Wat magnesium doet voor botten is het beste als volgt uit te leggen: als je teveel calcium in je lichaamscellen hebt en te weinig magnesium, werkt het averechts. Je kunt de noodzakelijke, evenwichtige verhouding tussen calcium en magnesium bij de opbouw en instandhouding van de botten vergelijken met een muur: calciummineralen zijn dan de stenen en magnesium het cement. Zorg dus dat je in balans bent en ga bij aandoeningen als osteoporose niet klakkeloos voor extra calcium, maar let zeker ook op je magnesiumgehalte.
Celdeling
Ons lichaam is opgebouwd uit miljarden cellen, die zich voortdurend ontwikkelen, veranderen, afsterven, zich vernieuwen en delen. Verstoring van de celdeling kan leiden tot tal van aandoeningen, waaronder kanker. Magnesium heeft een gunstige werking op de (celdeling) processen, waardoor het ondersteuning biedt tegen of bij eventuele verstoringen.
Eiwitdeling
Wat magnesium óók doet is helpen bij het opbouwen van eiwitten in ons lichaam. Eiwitten zijn belangrijke bouwstenen voor de werking van spieren, maar ook voor bijvoorbeeld je geheugen en voor het functioneren van je organen, zijn eiwitten onontbeerlijk.
Elektrolytenbalans
Ons lichaam bestaat voor een belangrijk deel uit water. In dat water drijven al die miljarden cellen, omringd door onder andere zouten. Verstoring van de elektrolytenbalans kan leiden tot tal van aandoeningen en kwalen, variërend van eetstoornissen tot longproblemen en van diabetes tot hartfalen. Magnesium biedt ondersteuning bij de instandhouding van een normale balans in deze water- en mineralenhuishouding.
Energie
Om energie te krijgen moeten brandstoffen zoals vetten en koolhydraten biologisch bruikbaar gemaakt worden. Bij dit proces speelt magnesium een rol, doordat het de natuurlijke energie in je lichaam activeert. Niet alleen voor sporters, maar ook in het normale dagelijkse leven is een normale energieaanmaak essentieel voor ons functioneren. De werking van magnesium bij de aanmaak van energie, is met name gebaseerd op de rol die het speelt bij de productie van adenosinetrifosfaat (ATP). ATP, op zijn beurt, is direct betrokken bij de levering van energie in de spieren. Zo zie je is magnesium dus essentieel binnen het lichaam.
Mond en gebit
Net als calcium en vitamine A, D en K2, draagt magnesium bij aan gezonde tanden. Het toevoegen van wat magnesiumgel of magnesiumolie aan je tandpasta is alleen al daarom een goed idee en een makkelijke manier om magnesium toe te voegen aan je dagelijkse inname.
Geheugen, leren, concentratie en geestelijke ontspanning
Ook bij het mentale of psychologische functioneren speelt magnesium een rol. Het draagt bij aan ons vermogen om te onthouden, te leren en te concentreren. Ook voor een normaal evenwichtig en ontspannen functioneren, zeg maar geestelijke veerkracht, is magnesium ondersteunend. Niet voor niets komt er meer en meer aandacht voor magnesiumsuppletie in relatie tot de brede waaier van gedragsmatige aandoeningen in het zogenaamde autismespectrum. Maar ook bij stress, onrust en somberheid is de kans dat er sprake is van een verstoorde magnesiumbalans groter.
Spieren
Dat magnesium goed is voor je spieren, weten de meeste mensen wel. Maar wist je ook dat je hart ook een spier is? Hier speelt, net als bij de botten, de verhouding tussen calcium en magnesium een belangrijke rol. Calcium zorgt ervoor dat je je spieren kunt áánspannen, magnesium dat je ze kunt óntspannen. Dit animatiefilmpje biedt een mooie inkijk in dit proces.
Vermoeidheid
Feit: één van de belangrijkste oorzaken van vermoeidheid is structureel te weinig slapen. Nog een feit: ruim 20% van de Nederlanders van 12 jaar en ouder heeft slaapproblemen.
Magnesium speelt een rol bij de regulatie van melatonine, wat op zijn beurt directe invloed heeft op het slaap-waakritme. Een goede melatonineproductie en regulatie is dus erg belangrijk voor de kwaliteit van je slaap. Indirect draagt magnesium via deze weg dus bij aan de vermindering van vermoeidheid en futloosheid omdat het bijdraagt aan de kwaliteit van je slaap.
Zenuwstelsel
Om normaal en in samenhang te functioneren hebben we ons zenuwstelsel, dat het mogelijk maakt om de meest complexe bewegingen en combinaties van bewegingen te maken. Via de zenuwen (die zijn oorsprong hebben in onze hersenen) en al zijn kleine vertakkingen in ons lichaam, worden continu prikkels, zeg maar boodschappen, doorgegeven naar andere delen van ons lichaam. Bijvoorbeeld om je handen samen te knijpen wanneer je iets uit de keukenla pakt, of om je benen te buigen en te strekken tijdens je lunchwandeling. Om die continue biologische boodschappenstroom op gang te houden speelt magnesium een belangrijke rol.
Verschillende magnesium soorten en de werking
Voor de verschillende gezondheidsgerelateerde onderwerpen zoals hierboven beschreven, wordt magnesium beschouwd als één product. Magnesium is echter in verschillende verschijningsvormen verkrijgbaar. Denk bijvoorbeeld aan magnesiumbisglycinaat en magnesiumcitraat, wat beide populaire vormen zijn. Over het algemeen kan hierover het volgende worden gezegd:
- Beide soorten zijn hoogwaardige en biologisch beschikbare magnesium, waarbij
- magnesiumcitraat het meest geschikt is voor opname in de spieren en
- magnesiumbisglycinaat vooral voordelen biedt voor mentale en cognitieve processen. Dit komt doordat bisglycinaat in door kan dringen in de hersenen door de binding aan twee glycine aminozuurmoleculen.
Bij de keuze voor het juiste magnesiumproduct is het dus belangrijk te bedenken voor welk doel je het wilt nemen.
Aanbevolen producten
Is magnesium een medicijn?
Magnesium is niet als medicijn ontworpen of in een laboratorium gemaakt. Het is een zogenaamd macro mineraal dat in voedsel en drinkwater zit. Daarnaast gebruiken steeds meer mensen extra magnesium om (langer) gezond en fit te blijven, beter te ontspannen en om (sneller) te herstellen van kwalen en aandoeningen. In tegenstelling tot veel medicijnen valt het daarbij met de bijwerkingen van extra magnesium reuze mee. Niet voor niets is het dan ook vrij verkrijgbaar.
Magnesium in de gezondheidszorg
Het voorschrijven van magnesium door bijvoorbeeld huisartsen is nog zeldzaam. Het wordt dan ook niet vergoed door de ziektekostenverzekeraars, die daarmee de heilzame of curatieve werking van magnesium ontkennen. Dat doen ze gelukkig niet op Intensive Care afdelingen. De meeste mensen die daar komen hebben (op z’n minst) een verstoorde elektrolytenbalans. Bij 90 % van de IC-patiënten die geopereerd moeten worden is er sprake van een magnesiumtekort. In wat mindere mate, namelijk zo’n 65%, is dit ook het geval bij IC-patiënten die met medicijnen worden behandeld[3]. Het toedienen van extra magnesium is dan ook op de Intensive Care (IC) een standaard aangelegenheid.
Of magnesiumproducten kunnen voorkomen dat je op de Intensive Care terecht komt, is natuurlijk de vraag. Tenslotte is magnesiumsuppletie slechts één onderdeel van een gezonde leefstijl. Wat je wél merkt van extra magnesium zullen we in het volgende blog uitgebreid bespreken.
Meer weten over de rol van magnesium in ons lichaam? Of wil je weten of jouw lichaam voldoende magnesium binnenkrijgt? Kijk op onze kennisbank voor al onze artikelen over magnesium, of kijk of je een magnesium tekort hebt.
Bronnenlijst
1. NVWA handboek voedings- en gezondheidsclaims
