Magnesium en astma
- 6 sep. 2024
Magnesium en astma worden nog niet één op één met elkaar verbonden en dat is niet gek want astma is medisch gezien een raadselachtige aandoening. We hebben nauwelijks een idee wat de primaire oorzaken zijn. Wat we wel weten is dat astma (de term komt van het Griekse woord voor hijgen) de laatste honderd jaar steeds meer voorkomt en vaker dodelijk is. Om de primaire symptomen (hoesten, benauwdheid) te onderdrukken is een scala aan medicatie en behandelingen op de markt, maar een eenduidig werkzame remedie ontbreekt vooralsnog. Het inzetten van magnesium om astma te verlichten lijkt veelbelovend en daar gaan we in dit blog dieper op in.
Magnesium en astma: veelgestelde vragen
Als expert op het gebied van magnesium, krijgt Zechsal veel vragen over astma in relatie tot magnesium.
- Werkt magnesium tegen astma?
- Hoe werkt magnesium tegen astma?
- Welke magnesiumsoorten werken het beste tegen astma?
- Hoe vaak moet ik magnesium nemen als ik astma-symptomen wil bestrijden?
Voordat we antwoorden op deze vragen geven, gaan we eerst eens beter kijken naar astma: wat is het en welke gevolgen heeft het, en kan je er ook mee leven terwijl je prestaties van hoog niveau kunt leveren? Een klein voorproefje: ja, dat kan!
Beroemd met astma
Er bestaat een theorie dat een chronische aandoening behulpzaam is voor de ontwikkeling van een bijzonder talent. In het geval van astma struikel je over de voorbeelden. Van Sharon Stone tot Antoni Vivaldi en van Bill Clinton tot Charles Dickens, het aantal kunstenaars en politici met astma is groot. Bijzonder is dat sporters ondanks deze chronische aandoening aan de longen de top kunnen bereiken. Denk bijvoorbeeld aan vijfvoudig tourwinnaar Miquel Indurain, zwemkampioen Mark Spitz en schaatskoningin Anni Friesinger. Kennelijk vormt astma ook bij deze sporten, waar uithoudingsvermogen en longcapaciteit heel belangrijk zijn, geen belemmering.
Toch zijn zij uitzonderingen. De primaire en secundaire symptomen en gevolgen van astma belemmeren de meeste patiënten wel degelijk in hun dagelijkse functioneren. Zij hebben vaak last van:
- benauwdheid
- hoesten en slijm
- kortademigheid
- een piepende ademhaling
- slecht slapen
- gebrek aan energie
Medicatie voor het ene symptoom, trigger voor een ander symptoom
Astma wordt onderdrukt door medicatie. Hierbij worden de meeste astmapatiënten, dat zijn er alleen in Nederland al meer dan 600.000, over één kam geschoren als het gaat om de medicatie. Via een puffer wordt een luchtwegverwijder als salbutamol of het langer werkende formoterol toegediend. Daarnaast worden ook ontstekingsremmers als beclometason of budesonide voorgeschreven. Door deze medicatie worden de symptomen slechts verlicht en niet verholpen en kunnen ze vervelende bijwerkingen hebben[1] zoals:
- trillende handen
- een onrustig gevoel
- hartkloppingen
- heesheid
- schimmelinfecties in de mond
Al met al een ‘niet al te wenselijke situatie’, maar voor sommigen wel de enig mogelijke. Wellicht kan magnesium hier hulp bieden.
Oorzaken van astma
Voordat we ingaan op magnesium als ondersteuner bij astma is het goed om eerst op de oorzaken van astma in te gaan.
Tot in de jaren zestig van de vorige eeuw dacht men dat astma een neurologische aandoening was, waarbij het zenuwstelsel verkeerde signalen naar de longen stuurde. Sinds die tijd nemen we aan dat het een allergische reactie is op bijvoorbeeld huismijt, katten, chemische stoffen, luchtvervuiling en sigarettenrook. Hoewel duidelijk is dat deze zaken een aanval kunnen veroorzaken, verklaren ze de oorzaak maar voor de helft van de gevallen. Het is namelijk vastgesteld dat astma-aanvallen ook kunnen worden opgeroepen door stress, plotselinge kou, lichaamsbeweging of andere factoren die niets van doen hebben met allergenen, verontreiniging, pollen of wat er nog meer in de lucht zweeft.
Het is zeker dat - in tegenstelling tot andere longziektes - een aanval van astma tijdelijk is en dat bij die aanval de luchtwegen zich vernauwen, waardoor het moeilijker wordt om lucht naar binnen en vooral naar buiten te krijgen.[2] Ook weten we dat astma vaak begint in de kinderjaren. De piekleeftijd voor de eerste aanvallen is dertien jaar, maar ook als volwassene kun je astma ontwikkelen.
Neem een kat
Opvallend is dat astma een westerse ziekte is. Kennelijk is er iets aan de westerse leefstijl of eetpatroon waardoor je vatbaarder wordt. Sommigen verklaren dit aan de hand van de zogenaamde ‘hygiënehypothese’. Dit is het idee dat een vroege blootstelling aan infectiebronnen je weerstand tegen allergieën, waaronder astma, versterkt. Wellicht dat dit opgaat voor de patiënten die via allergieën worden getriggerd. Anekdotisch bewijs hiervoor komt van één van de leidende astma-onderzoekers, Neil Pearce, hoogleraar epidemiologie en biostatistiek. Het viel hem op dat mensen die vroeg in hun leven een kat hebben gehad, een levenslange bescherming tegen astma bleken te hebben[3].
Zoals zo vaak zullen ook hier de uitzonderingen niet voldoende zijn voor de wetenschappelijke standaarden. Daarvoor zijn de mogelijke oorzaken van astma te uiteenlopend en zijn de factoren voor het ontstaan te individueel. Des te opmerkelijker is het dan ook dat de (farmacologische) behandeling in de eerste lijn zo sterk is versimpeld en gestandaardiseerd.
Een rol voor magnesium bij astma?
Kan magnesium een oplossing zijn bij astmaklachten? Er zijn argumenten en wetenschappelijke signalen genoeg om extra magnesium bij de behandeling van astma te overwegen. Dit geldt zowel curatief, bij bestrijding van aanvallen, als preventief, bij het voorkomen van aanvallen. Geen slecht idee dus, maar extra magnesium biedt helaas niet de oplossing voor alle astmapatiënten.
Wat kunnen we wel zeggen over de rol van magnesium bij astma?
- Vast staat dat magnesium zowel werkt als ontstekingsremmer en als luchtwegverwijder. Niet zo sterk als de daarvoor ontwikkelde medicatie, maar daar staat tegenover dat er vrijwel geen bijwerkingen zijn[4].
- Uit diverse onderzoeken komt naar voren dat de behandeling bij ernstige astma-aanvallen met magnesium veilig en effectief is[5].
- Magnesium wordt vaak genoemd als essentiële voeding voor het onderhoud en de werking van het immuunsysteem[6].
- Magnesium is een erkende anti-stressor. Zeker bij de astmapatiënten waar stress de trigger is, is extra magnesium zonder meer aan te bevelen[7].
Ook het gebruik van intraveneus magnesiumsulfaat bij astma in ziekenhuizen bij ernstige gevallen kent al een lange traditie. Toch lijken de wetenschappelijke onderzoeken, de gefundeerde argumenten en de historie over inzet van magnesium bij de eerstelijnsbehandeling van astma nog nauwelijks een rol te spelen. Tijd voor een heroverweging.
Aanbevolen producten
Baat het niet dan schaadt het niet
Onder het motto ‘baat het niet dan schaadt het niet’ kan magnesium bij astma een oplossing of een extra hulpmiddel zijn tegen de vervelende astmasymptomen. Al is het alleen al om de andere positieve gezondheidsvoordelen die het mineraal voor je kan hebben. Zo is magnesium goed voor spieren, kan het een waardevolle toevoeging zijn tijdens het sporten en is er sprake van een wisselwerking tussen magnesium en vitamine D, waardoor het onder andere een rol speelt bij het behoud van sterke botten. Allemaal zaken die je vitaliteit ten goede komen en dat is prettig wanneer je lijdt onder de eerder genoemde symptomen.
Blijf kalm
Verder is bewezen dat magnesium ontspant en kalmeert, iets wat de gemoedstoestand kan bevorderen wanneer je last hebt van hevige astmasymptomen. Zogezegd kan extra magnesium dus nooit kwaad, daar de meeste mensen een magnesiumtekort hebben. Dat komt omdat we tegenwoordig veel voedsel van relatief lage kwaliteit eten met daarin weinig magnesium. Er is niet altijd sprake van een tekort want er is ook nog steeds magnesiumrijk voedsel. Doe gerust eens de magnesiumcheck met onze handige tool als je wilt weten of jouw magnesiumgehalte op peil is. Ongeacht of je astma hebt of niet, is dit goed om te weten.
Aanbevelingen
Tot slot sluiten we af met een aantal aanbevelingen omtrent astma en magnesium.
Mensen die aan astma lijden, zouden er goed aan doen om extra magnesium te overwegen. Een combinatie van oraal, bijvoorbeeld via druppels, en transdermaal via magnesiumolie of voetenbaden, kan zeker behulpzaam zijn bij het voorkomen of verminderen van aanvallen.
Natuurlijk magnesium kan in de meeste gevallen prima naast medicatie worden gebruikt. Zorg er in elk geval voor een uur tussen de medicatie en het gebruik van magnesium te laten. Raadpleeg bij twijfel een arts of apotheker. Hoe dan ook is preventief gebruik van extra magnesium tegen astma voor veel mensen ondersteunend. Het is veilig en de algemene voordelen als meer ontspanning en weerstand zijn voor velen merkbaar. Mocht je meer willen weten over magnesium en verschillende mogelijkheden voor gebruik, raadpleeg dan onze kennisbank. Hier vind je heel veel informatie, zoveel mogelijk gelinkt aan wetenschappelijke onderzoeken en andere betrouwbare bronnen. En natuurlijk kun je ook met al je vragen telefonisch of per mail bij ons terecht.
Bronnenlijst
[1] https://www.thuisarts.nl/astma/ik-neem-medicijnen-voor-astma
[2] https://www.nature.com/articles/479S20a
[3] Bryson, B “The body, A guide for Occupants’’ London 2019
[4] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9543098/
[5] Intravenous magnesium sulfate for the treatment of acute asthma in the emergency department.
[7] Magnesium Status and Stress: The Vicious Circle Concept Revisited
