Restless legs en magnesium
- 6 sep. 2024
Restless legs en magnesium worden vaak met elkaar in verband gebracht. Maar is dat terecht? Magnesium is geen medicijn. Het is niet ontworpen om iets specifieks te doen, maar het is tegelijk een onmisbare schakel bij honderden biologische processen in ons lichaam. Mede daarom zetten een heleboel mensen extra magnesium in om specifieke klachten te verminderen of verlichten. Ook mensen die last hebben van rusteloze benen of restless legs zoeken in magnesium verlichting door het extra te suppleren. In dit blog duiken we verder in op de vraag of bij restless legs, magnesium van toegevoegde waarde is.
Wat zijn restless legs?
Om je een goed beeld te geven van wat magnesium voor restless legs kan betekenen, gaan we eerst in op de vraag wat zogenaamde restless legs zijn. Voor een volledig beeld, adviseren we je ook ons blog over wat magnesium doet te lezen.
Restless legs wordt in de medische wereld het Restless Legs Syndrome genoemd, afgekort RLS. In het Nederlands noemen we het simpelweg rusteloze benen of het rusteloze benen syndroom. RLS manifesteert zich als een niet te bedwingen drang om het lichaam, met name de benen, te bewegen. Deze drang tot bewegen komt voort of gaat gepaard met een tintelend, trekkend of pijnlijk gevoel tot diep in de ledematen. De symptomen worden het meest in de avond en nacht ervaren en wordt daarom ook wel een avond- of nachtziekte genoemd. Een tekort aan slaap is dan ook één van de meest genoemde en vervelende gevolgen van rusteloze benen.
Twee soorten restless legs
Er worden twee hoofdsoorten bij rusteloze benen onderscheiden, simpelweg primaire- en secundaire RLS genoemd. Primaire RLS is hoofdzakelijk een erfelijkheidsziekte en kan al op jonge leeftijd optreden. Bij secundaire RLS spelen andere, vaak samenhangende, zaken een rol:
- Zwangerschap;
- Ijzertekort;
- Uremie (nierinsuffieciëntie);
- Medicatie;
- Leefstijl.
Verder is het opvallend dat het Restless Legs Syndrome vaker voorkomt bij vrouwen en westerlingen. Hoewel het wel toeneemt, komt RLS in landen als India en China veel minder voor dan in Noord-Amerika en Europa. Ook is geconstateerd dat mensen die aan het rusteloze benen syndroom lijden meer dan gemiddeld een magnesiumtekort vertonen. Dit is een belangrijke reden waarom het suppleren van magnesium tegen restless legs ook wetenschappelijk in de belangstelling staat als mogelijk hulpmiddel tegen de aandoening.
Wetenschap en het Restless Legs Syndrome
Hoewel RLS al in de derde eeuw voor Christus is beschreven, duurde het tot 1945 tot de ziekte door de Zweedse neuroloog Ekbom werd geclassificeerd als een neuromusculaire ziekte[i]. Dit werd overigens nog lang in twijfel getrokken en bleef de heersende wetenschappelijke opinie dat RLS een symptoom van andere ziekte(s) is. Pas in 2007 werd de genetische basis van RLS ontdekt.[ii] Toch heeft deze ontdekking nog niet geleid tot een definitieve doorbraak van behandeling. Wel is daarmee een verklaring gevonden waarom de genetische variant van RLS in bepaalde gebieden vaker voorkomt.
Ook bij secundaire, dat wil zeggen niet genetisch bepaalde RLS, is er nog geen algemeen geaccepteerde behandeling. Secundaire RLS is een bijverschijnsel van bijvoorbeeld diabetes of ADHD, maar ook nierfalen en ijzertekort worden genoemd als ‘triggers’ voor rusteloze benen. Een veel voorkomend gevolg is, zoals gezegd slaaptekort, waarbij vervolgens de vraag is of slaapmedicatie RLS niet verder in de hand werkt, waardoor een neerwaartse spiraal ontstaat. Naast de farmacologische benadering, het behandelen van RLS met medicijnen, is er ook sprake van leefstijlinterventies en (alternatieve) therapieën.
Meer bekend, maar nog geen oplossing
Beide invalshoeken hebben (nog) niet tot eensluidende en succesvolle aanpak geleid. In de gemiddelde huisartsenpraktijk is de behandeling vooral gericht op voorlichting [iii],geruststelling en het advies om na te gaan of leefstijlveranderingen zoals stoppen met roken, vermijden van alcohol en koffie en meer bewegen invloed hebben op het optreden van de rusteloze benen.
Bij ernstige klachten worden medicijnen voorgeschreven. Alleen zogenaamde dopamine-agonisten zoals sifrol en ropinol zijn daarbij geregistreerd. Gezien de indrukwekkende lijst van bijwerkingen, zoals misselijkheid, lage bloeddruk, verwardheid, sufheid, slaapstoornissen, hallucinaties en verslavingsproblemen, kun je je afvragen of het middel opweegt tegen de kwaal. Magnesium voor Restless Legs wordt wellicht aangeraden, maar omdat het niet wetenschappelijk bewezen is en omdat het geen medicijn is, niet ‘voorgeschreven’.
Andere medicatie, meestal nogal heftige pijnstillers, zoals gabapentine, pregabaline of carbamazepine worden off-label wel ingezet. Maar ook hier is de vraag of het helpt en of de bijwerkingen niet te heftig zijn.
Alternatieve behandelingen
Naast deze heftige, doch niet allesoplossende, zware medicijnen, zijn er ook diverse alternatieve behandelingen tegen de aandoening:
- Yoga;
- Trilkussens;
- Voetpakkingen (restiffic);
- Pneumatische compressie;
- Acupunctuur;
- Massages.
Het bewijs of en in hoeverre deze behandelingen werken is vooralsnog voornamelijk anekdotisch. Overtuigend en onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek ontbreekt tot op heden nog. Dit wil overigens niet zeggen dat het niet zou kunnen werken. Zoals bij een heleboel zaken in de alternatieve en ook in de reguliere medische behandeling, medicatie en suppletie ligt ‘the proof of the pudding in the eating’.
En dan: restless legs en magnesium
Dit laatste geldt ook voor extra magnesium tegen Restless Legs. Er zijn tientallen wetenschappelijke onderzoeken gedaan en de redenen voor deze onderzoeken lagen, samengevat, in drie feiten:
- De klachten bij het restless legs syndrome komen overeen met klachten bij een magnesiumtekort
- Het is bewezen dat magnesium ontspant en kalmeert
- Veel mensen met rusteloze benen hebben een magnesiumtekort
Het lijkt dus veelbelovend om extra magnesium te nemen om Restless Legs klachten te verlichten. Maar uit een zogenaamde ‘systematic overview’, waar alle relevante naast elkaar gelegd zijn, blijkt dat ook hier eenduidig bewijs voor effectieve werking, wetenschappelijk gesproken, ontbreekt [iv]. Maar, zo wordt geconcludeerd in dit overzichtsartikel, hiermee is ook niet gezegd dat extra magnesium niet werkt tegen Restless legs.
Deze conclusie wordt ook getrokken door veel behandelaars en door mensen die kampen met rusteloze benen. Uit onze, inmiddels jarenlange, praktijkervaring bij Zechsal zien we dat drie magnesiumproducten vaak positief worden beoordeeld door mensen met Restless Legs: Voetenbaden met magnesium badkristallen; MCM-gel; Magnesium bisglyicinaatpoeder. De producten worden hierbij in combinatie met elkaar gebruikt, maar ook afzonderlijk van elkaar als wel samen met ijzer of vitamine D.
Aanbevolen producten
Conclusie over magnesium en Restless Legs
Als je last hebt van rusteloze benen is het vaak een zoektocht naar de juiste producten en behandelingen die jouw klachten kunnen verlichten. Zoals bij veel zaken lijkt ook hier magnesium een soort basis te geven, waarop andere supplementen en/of behandelingen ( eventueel) aanvullend kunnen worden ingezet. Helpt magnesium tegen rusteloze benen? Aan jou het oordeel.
Meer weten over de rol van magnesium in ons lichaam? Of wil je weten of jouw lichaam voldoende magnesium binnenkrijgt? Kijk op onze kennisbank voor al onze artikelen over magnesium, of kijk of je een magnesium tekort hebt.
Bronnenlijst
[i] Rustelozebenensyndroom. Ryan M, Slevin JT. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16914630/ Am J Health Syst Pharm. 2006; 63 : 1599–1612.
[ii] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7567326/
[iii] https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/indicatieteksten/restless_legssyndroom
